چگونگی ذخیره شیر مادر

چگونگی ذخیره شیر مادر

برای اغلب مادران چگونگی ذخیره شیر مادر چالش بزرگی است. زیرا زمان زیادی کنار کودک خود نیستند و یا به دلایل دیگری امکان شیردهی به نوزاد خود را ندارند.
برای مادران شیرده بهترین و موثرترین راه تغذیه نوزاد می باشد. اما همیشه امکان شیردهی برای مادر وجود ندارد. در این زمان میتوان از روش های ذخیره نمودن شیر استفاده کرد. میتوانید با استفاده از شیردوش، شیر را دوشیده و نگهداری کنید تا در زمان نیاز تغذیه نوزاد شما تامین شود.

نگهداری شیر مادر در دمای محیط (اتاق)

برای نگهداری شیر مادر روش های مختلفی وجود دارد که در ادامه به توضیح آنها خواهیم پرداخت. میتوانید شیر را در دمای محیط (اتاق) نگهداری کنید و یا داخل یخچال و حتی فریزر بگذارید.
نگهداری شیر در اتاق نمیتواند بیش از 6 ساعت طول بکشد. مناسب ترین دما تا شیر سالم بماند، 25 درجه سانتیگراد است و نباید آنرا در معرض نور مستقیم خورشید یا گرما قرار داد. اگر هوای اتاق گرم باشد، زمان کافی برای نگهداری شیر 4 ساعت است. با افزایش دمای محیط، کیفیت شیر افت میکند و ارزش تغذیه ای ندارد.

نگهداری شیر مادر در یخچال

برای ماندگاری بیشتر باید شیر را داخل یخچال قرار دهید. پیش از این کار نیز باید دمای یخچال را بررسی کنید تا برای نگهداری شیر مناسب باشد. معمولا دمای مناسب 4 درجه سانتیگراد است و بهتر است شیر در بخش انتهایی یخچال قرار داده شود. نباید شیر را در درب یخچال بگذارید زیرا وقتی در را باز میکنید، دمای شیر بالا میرود.
همچنین شیر مادر بعد از دوشیده شدن نباید بیش از 72 ساعت در یخچال نگهداری شود. در بخش NICU یا بخش مراقبت های ویژه کودکان این زمان حدود 96 ساعت است.

نگهداری شیر مادر در فریزر

برای نگهداری طولانی مدت میتوانید شیر را داخل فریزر بگذارید. برای این کار لازم است تا شیر داخل ظرف پلاستیکی مخصص دوشیده شود و دمای مناسب برای نگهداری آن حدود 18- درجه سانتیگراد می باشد.
شیر دوشیده شده مادر را باید در قسمت پشتی فریزر بگذارید و مدت زمان مناسب برای نگهداری آن حدود 2 تا 3 ماه می باشد.
شیر مادر را در فریزرهای صنعتی میتوانید بین 6 تا 12 ماه نگهداری کنید. شیر دوشیده شده را براساس ترتیب زمانی از اولین بار استفاده کنید.
شیر به مرور کیفیت خود را از دست میدهد و ویتامین c موجود در ان کاهش می یابد. رنگ شیر ذخیره شده نیز با شیر تازه متفاوت است. اما این نشانه افت کیفیت آن نمیتواند باشد.

نگهداری شیر مادر در کیسه های عایق و سرد

اگر بخواهید شیر را برای چند ساعت ذخیره کنید، میتوانید از کیسه های عایق و سرد برای این کار استفاده نمائید. ماندگاری شیر در این حالت حدود 24 ساعت است و این بهترین تکنیک برای نگهداری شیر مادرانی است که شاغل هستند.
اگر به یخچال دسترسی ندارید نیز این روش برای نگهداری شیر دوشیده شده میتواند ممناسب باشد.
هنگام استفاده از کیسه های عایق جهت نگهداری شیر مادر دقت کنید که باید تنها در 4/3 ظرفیت کیسه را از شیر پر کنید. همچنین در صورت پارگی باید مراقب باشید شیر آلوده نشود. در صورت پاره شدن کیسه شیر را داخل ظرف پلاستیکی بریزید.

دلایل دوشیدن شیر مادر

در مواردی که مادر امکان شیردهی به نوزاد را ندارد لازم است که شیر دوشیده شود و در صورت لزوم نگهداری گردد تا تغذیه از طریق شیر مادر ادامه یابد. این موارد عبارت است از:
نوزاد به دنیا آمده نارس است و نمیتواند به خوبی عمل مکیدن را از سینه مادر انجام دهد.
نوزاد به دلیل بیماری در بیمارستان بستری شده و شیردهی برای مادر امکان پذیر نیست.
مادر در بیمارستان بستری شده و امکان نگهداری کودک در بیمارستان وجود ندارد.
مادر شاغل یا محصل است و امکان شیردهی به نوزاد را در طول روز ندارد.
نوزاد نزد پرستار میماند و امکان شیردهی برای مادر وجود ندارد.
گاهی تجمع شیر در سینه مادر مانع از شیردهی میشود.

آمادگی های لازم برای دوشیدن شیر با دست

باید زمان مناسبی از روز را برای این کار انتخاب کنبد. در زمان صبح حجم شیر در سینه مادر بیشتر است ولی عملا میتوانید زمان های دیگر نیز اقدام به دوشیدن شیر نمائید.
بعد از هر وعده تغذیه نوزاد میتوانید شیر اضافی را بدوشید و ذخیره کنید.
بهتر است 10 تا 20 دقیقه پیش از دوشیدن شیر، مادر کمی استراحت کند و یک لیوان شیر، آب میوه یا چای کمرنگ بنوشد. خوردن سوپ و مایعات گرم بهتر از مصرف مایعات سر به ترشح شیر کمک کننده است.
دقت کنید در زمنا دوشیدن شیر باید بدن شما در وضعیت مناسب و راحتی باشد. اگر ممکن است پاها را کمی بالاتر از بدن قرار دهید.
باید این کار در محیطی آرام و ساکت انجام گیرد. صدای زنگ تلفن یا زنگ منزل و … میتواند موجب قطع شدن شیر مادر شود.
برای اینکه کار دوشیدن شیر آسان تر انجام شود، میتوانید از یک حوله گرم و مرطوب به مدت 5 تا ده دقیقه استفاده کنید. میتوانید حوله را روی نوک سینه قرار دهید تا گرم بماند.

نحوه دوشیدن شیر مادر با دست

معمولا دوشیدن شیر با دست انجام میگیرد. دوشیدن شیر با دست امکان تغذیه آسان را برای کودک فراهم میکند و سبب تولید شیر میشود.
بهتر است پیش از شروع این کار دست ها را با صابون بشوئید. در صورتی که آب در دسترس نیست از الکل برای ضدعفونی کردن دست ها استفاده کنید. الکل 60% به این منظور مناسب می باشد.
برای شروع دوشیدن شیر با دست، چهار انگشت را در زیر سینه قرار دهید و انگشت شصت باید بالای سینه و در فاصله سه سانتی متری از قاعده سینه باشد. سپس باید انگشتان را به سمت نوک سینه حرکت دهید و فشار ملاسمی را وارد کنید.
پیش از شروع به دوشیدن شیر باید از تمیز بودن بطری شیر مطمئن شوید.
در صورتی که نوزاد کنار شما نیست، او را مجسم کنید یا به عکس های او نگاه کنید تا شیر راحت تر از سینه شما خارج شود.
گرم نگهداشتن سوتین، ماساژ آرام پستان ها، لمس آهسته نوک سینه، تجسم کردن خروج شیر و نشستن در محیطی آرام میتواند به شما در این مورد کمک زیادی بکند.

دوشیدن شیر مادر با شیردوش دستی

شیردوش های دستی در سه مدل مختلف وجود دارد.
شیردوش دستی پیستونی: این مدل شیردوش طراحی ساده ای دارد و جهت تخلیه متناوب شیر کاربرد دارد. اگر برای مدت طولانی از کودک خود دور هستید، شیردوش پیستونی میتواند برای دوشیدن شیر مناسب باشد.
پمپ دستی ماشه ای:
این مدل شیردوش های دستی نیز برای تخلیه شیر مادر مناسب هستند . اما در طولانی مدت میتواند سبب خستگی شما شود.
شیردوش پلاستیکی:
این مدل شیردوش ها خیلی مناسب نیستند. زیرا امکان رشد باکتری در آنها وجود دارد.

موارد استفاده از انواع شیردوش

شکاف کام در نوزاد
وجود احتقان سینه درمادر
فرورفتگی نوک پستان
کم بودن ترشح شیر در سینه مادر
در صورتی که مادر از داروی خاصی استفاده کند و این دارو روی شیر او تاثیر گذار باشد. (بهتر است قبل از مصرف دارو شیر شما دوشیده شود تا تاثیری روی نوزاد نداشته باشد.)