پوکی استخوان و بارداری 

بارداری و شیردهی تغییرات زیادی را در بدن مادر ایجاد میکنند و شما بیش از همیشه به دریافت ویتامین ها و مواد معدنی نیاز خواهید داشت. امروزه زنان علاوه بر ویتامین ها و مواد معدنی، از مکمل ها نیز استفاده میکنند تا پس از زایمان کمتر دچار بیماری شوند. خوشبختانه مشکلاتی که پس از زایمان و شیردهی برای استخوان رخ میدهد، قابل درمان است. اما به طور کلی با مراقبت ها و رژیم غذایی مناسب میتوان از ابتلا به آنها جلوگیری کرد. 

در دوره جنینی، کلسیم از بدن مادر برای ساخت استخوان ها و اسکلت جنین دریافت میشوند. نیاز جنین به کلسیم به خصوص در سه ماهه آخر بارداری افزایش می یابد. به این ترتیب اگر به میزان کافی کلسیم دریافت نکنید، بدن شما یا جنین آسیب جدی خواهد دید.  زنانی که تحت نظر پزشک هستند و تغذیه آنها مرتبط کنترل میشود، کمتر با کمبود کلسیم و مشکلات استخوان مواجه خواهند شد.  

 پوکی استخوان پس از زایمان

در دوران بارداری جذب کلسیم از طریق مواد غذایی و مکمل های کلسیم دو برابر زمان پیش از بارداری است. این میزان در نیمه دوم بارداری بیشتر میشود و بدن به کلسیم بیشتری نیاز خواهد داشت. 

بدن زنان در این دوره استروژن بیشتری تولید میکند که این هورمون به حفاظت از استخوان ها کمک خواهد کرد. 

هر توده استخوانی از دست رفته در این دوره به طور معمول طی چند ماه پس از زایمان یا پس از قطع شیردهی، خود به خود ترمیم میشود. پس نگرانی در این مورد برای مادران وجود نخواهد داشت.

در طی مدت بارداری تراکم استخوان ها به دلیل جذب بیشتر مواد معدنی بیشتر خواهد شد. اما در موارد نادری مادران پس از زایمان دچار پوکی استخوان میشوند و احتمال شکستگی استخوان ها برای آن ها وجود دارد. به این جهت باید این مسئله را دست کم گرفت. 

پوکی استخوان در مادران جوان 

شواهد نشان میدهد زنان زیر 18 سال که ریسک ابتلا به پوکی استخوان را دارند، پس از زایمان بیشتر دچار این مشکل خواهند شد. قبل از 18 سالگی هنوز بخش اعظمی از توده استخوانی شکل نگرفته و در حال ساخته شدن است. 

بارداری در سنی که بدن مادر هنوز خود به کلسیم نیاز دارد، و همزمان باید کلسیم مورد نیاز برای رشد جنین را به او بدهد، میتواند برای زنان خطرناک باشد. 

در این شرایط بدن جنین و مادر برای جذب کلسیم به رقابت میپردازند و و احتمال پوکی استخوان پس از زایمان افزایش می یابد. 

به منظور جلوگیری از این مشکل باید مادر مرتبا تحت نظر پزشک باشد و بهتر است بارداری در این سن صورت نگیرد. 

سلامت استخوان ها و شیردهی 

تغذیه با شیر مادر برای نوزاد در سلامت استخوان های مادر بسیار موثر است. حدود 3 تا 5 درصد از توده استخوانی در دوره شیردهی از دست میرود. علت این مسئله نیاز روز افزون کودک به کلسیم می باشد که آن را از بدن مادر دریافت میکند. 

در دوره شیردهی، همچنین، مقدار استروژن کاهش می یابد و در نتیجه محافظت کمتری از استخوان ها وجود خواهد داشت. 

این آسیب به مرور و پس از قطع شدن شیردهی ترمیم میشود و به سرعت بهبود خواهد یافت. 

نکاتی برای حفاظت از استخوان ها در دوران بارداری و شیردهی 

برای انکه تراکم استخوان شما از دست نرود و سلامت آنها به خطر نیفتد، باید نکاتی را در نظر داشته باشید. مهمتر از همه اینکه سطح کلسیم در بدن شما مهم است و باید در تمام سنین (از کودکی تا کهنسالی) به آن توجه داشت. در دوران بارداری و شیردهی نیاز بدن به این ماده بیشتر میشود.

مادران باردار و شیرده باید در طی روز 1000 میلی گرم کلسیم دریافت کنند. برای زنان زیر 18 سال این مقدار به 1300 میلی گرم در روز افزایش می یابد. توجه به این سطح از کلسیم دریافتی، از ابتلا به پوکی استخوان پس از زایمان کمک زیادی میکند. 

بهترین منبع برای دریافت کلسیم، محصولات لبنی مثل شیر کم چرب، ماست و پنیر می باشد. علاوه بر این ها کلسیم در سبزیجات با برگ های تیره (مثل کلم بروکلی)، ماهی سالمون و ساردین و غذاهای غنی شده با کلسیم (مثل غلات) و بادام نیز موجود است. 

مصرف مکمل های دوران بارداری نیز برای مادران مناسب است و باید کنار این مواد خوراکی به مصرف آن ها نیز توجه داشته باشند. 

ورزش کردن و پوکی استخوان 

استخوان ها نیز مانند ماهیچه ها برای تقویت نیاز به ورزش دارند. برای قوی تر شدن استخوان هایتان بهتر است ورزش کنید. پیاده روی، بالارفتن از پله ها، استفاده از وزنه سنگین و رقصیدن ورزش هایی است که به استحکام و سلامت استخوان ها کمک میکند. 

ورزش کردن در دوران بارداری میتواند به کاهش کمر درد، رفع یبوست و نفخ، افزایش انرژی و بهبود خلق و خو، تقویت قدرت و استقامت عضلات و حتی کیفیت خواب کمک میکند. کمر درد یکی از عارضه هایی است که مادران بارداری به آن مبتلا میشوند و یکی از راه های درمان آن ورزش کردن است. اما آيا کمر درد تنها با ورزش کردن بهبود می یابد؟ در مقاله کمر درد در بارداری و راه های درمان آن،‌ این سوال را پاسخ داده ایم.

تحرک داشتن و ورزش مرتب به سلامت بدن و تسریع در کاهش وزن پس از زایمان نیز کمک خواهد کرد. اما بهتر است در این مورد حتما با پزشک خود مشورت کنید. 

سبک سالم زندگی و پوکی استخوان 

برای جلوگیری از پوکی استخوان باید به سبک زندگی سالم خود توجه داشته باشید. در صورت لزوم باید عادات خود را تغییر دهید و به طور مثال اگر سیگار میکشید آن را ترک کنید. مصرف الکل نیز در دوران شیردهی و بارداری ممنوع است.