مشکلات ناباروری در زنان و راه حل های آن 

تصمیم برای بارداری مانند هر کار دیگری نیاز به شناخت دارد و باید مشکلات و عوارض آن را به خوبی بشناسید. برخی مشکلات و بیماری های زنان و مردان در باروری موثر است و باید احتیاط لازم را برای درمان آنها جهت داشتن دوران بارداری سالم، نمود. 

مشکلات زیادی در مورد ناباروری زنان و مردان وجود دارد که علم پزشکی به میزان زیادی موفق به حل آنها شده است. طبق آخرین آمار حدود 10 تا 18 درصد از زوجین در بارداری و زایمان موفق مشکل دارند. این مشکلات معمولا ناشی از مشکلات سلامت زن و مرد می باشد.

تشخیص علت ناباروری در زنان نسبت به مردان دشوارتر است و اکثر روش های درمانی برای  درمان ناباروری به حل این مشکلات بستگی دارد. با درمان و رفع این مشکلات معمولا بعد از مدتی زوجین میتوانند باردار شوند. 

در این مطلب تلاش کرده ایم تا مشکلات ناباروری در زنان و راه حل های آن را بررسی کنیم. 

اضافه وزن

زنانی که دچار چاقی مفرط یا اضافه وزن هستند ممکن است به سختی باردار شوند. همچنین ریسک ابتلا به دیابت و ترومبوز وریدی یا لخته شدن خون نیز در این زنان زیاد است. چربی اضافه و اضافه وزن در زنان باردار ریسک افزایش ترشح استروژن را به همراه دارد و میتواند مانع از تخمک گذاری منظم گردد. 

علاوه بر این نوزادان مادران سنگین وزن، درشت تر هستند و ممکن است برای این زنان نیاز به سزارین وجود داشته باشد. اضافه وزن مادر مشکلات دیگری را نیز برای جنین ایجاد میکند و سلامت او را در زمان زایمان به خطر میاندازد. 

اغلب زنان برای رسیدن به وزن ایده آل جهت بارداری صبور نیستند و اقدام به لاغری ممکن است برای آنها خطراتی ایجاد کند. بهتر است به مرور رژیم غذایی تغییر کند و سپس اقدام برای بارداری انجام گیرد. افزایش تحرک و مصرف غذای سالم میتواند تغییرات مثبتی را در جهت بهبود وضعیت برای این زنان ایجاد نماید. 

عادت ماهانۀ دردناک یا دیسمنوره

دوره عادت ماهیانه دردناک (دیسمنوره) تقریبا همیشه با چرخه پریود مرتبط است و میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. اگر دیسمنوره به دلیل آندومتریوز رخ دهد میتواند نشانه مشکلات احتمالی باروری باشد. 

زنانی که از آندومتریوز رنج میبرند، بهتر است با مراجعه به پزشک و معاینات بیشتر مطمئن شوند که این دلیل دلیل ناباروری آنها نشود. 

دیابت

دیابت معمولا روی باروری تاثیر نمیگذارد، اما برای داشتن یک بارداری سالم باید این بیماری کنترل شود. اگر برای بارداری برنامه ریزی میکنید، باید قند خون خود را در شش ماه پیش از حامله شدن تنظیم کنید تا از خطرات احتمالی در امان باشید. 

دیابت میتواند منجر به نقص های مادرزادی، شکل نگرفتن ریه و شکاف کام در جنین شود. 

مشکلات رحم 

برخی مشکلات رحم بر باروری تاثیر دارند. رایج ترین آنها رحم دیواره دار است. این عارضه زمانی رخ میدهد که حفره رحم به دو قسمت جدا یا مرتبط تقسیم شده است و تنها راه درمان آن جراحی است. حدود 80 درصد زنان پس از جراحی این مشکل، بارداری موفقی خواهند داشت. 

آندومتریوز (چسبندگی رحم)

آندومتریوز موجب رشد سلول‌های رحمی در خارج از رحم شده و به مرور زمان با چسبیدن به لوله های رحم و مناطق خارج از رحم موجب کیست و زخم شود. این کیست یا زخم را تنها میتوان با جراحی برداشت و تحقیقات نشان میدهد که درصد قابل توجهی از زنان به دلیل این مسئله دچار ناباروری میشوند. 

استرس زیاد

احساسات شما میتواند بر باروری تان تاثیرگذار باشد. فشار عصبی زیاد میتواند منجر به توقف عادت ماهیانه یا تغییر زمان آن شود که در حقیقت نتیجه اختلال در تخمک گذاری است. این مشکل احتمال باروری را کاهش خواهد داد.

زنان در شرایط پراسترس باید تلاش کنند تا وضعیت خود را تغییر دهند و یا منتظر دوره کم استرس تری برای بارداری باشند. 

اگر سن شما از 35 سال گذشته باشد و بیش از یکسال یا شش ماه است که برای بارداری تلاش میکنید و هوز باردار نشده اید، باید برای حل این مشکل به پزشک مراجعه کنید. 

اختلالات تخمک‌گذاری

اختلالات تخمک گذاری به معنی این است که شما به ندرت تخمک گذاری میکنید. ممکن است در برخی زنان اصلا تخمک گذاری صورت نگیرد. طبق آمار از هر چهار زن یک نفر نابارور می باشد. مشکلات عدم تنظیم هورمون های تولید مثل توسط هیپوتالاموس یا هیپوفیز نیز میتواند موجب اختلال در تخمک گذاری شود.

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)

این سندرم شایع ترین علت ناباروری در زنان است ککه موجب عدم تعادل در هورمون ها میشود. این سندرم با علائمی همچون مقوامت بدن به انسولین، چاقیف رشد غیر طبیعی مو در صورت و بدن یا آکنه همراه می باشد.

اختلال عملکرد هیپوتالاموس

هر دو ماه هورمون های تولید شده محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینی (LH)توسط غده هیپوفیز تولید میشوند. این دو هورمون مسئول تحریک تخمک گذاری هستند.

استرس عاطفی و جسمی، وزن زیاد و کمبود وزن، میتواند تولید این هورمون ها را مختل کند و در نتیجه روی تخمک گذاری تاثیر داشته باشد. قاعدگی های نامنظم شایع ترین علت این اختلال است.

نارسایی زودرس تخمدان

نارسایی زودرس تخمدان که به نام نارسایی اولیه تخمدان نیز شناخته میشود، به دلیل پاسخ خود ایمنی بدن یا از دست رفتن تخمک ها در تخمدان رخ میدهد. این عارضه میتواند بر اثر شیمی درمانی یا یک مشکل ژنتیکی باشد. بنابراین تخمک دیگر تولید نمیشود و تولید استروژن نیز در بدن زنان کاهش می یابد.

پرولاکتین بالا

غده هیپوفیز با تولید بیش از حد هورمون پرولاکتین (هایپرپرولاکتینمی) تولید استروژن را کاهش دهد و موجب ناباروری شود. این مسئله عموما به غده هیپوفیز مربوط است ولی میتواند ناشی از مصرف داروهای خاص نیز باشد.

آسیب به لوله‌های رحمی (نازایی لوله‌ای)

آسیب به لوله های رحمی یا مسدود شدن آنها میتواند مانع از رسیدن تخمک به اسپرم یا رسیدن تخمک بارور شده به رحم گردد. این مشکل به دلیل آسیب به لوله فالوپ نیز میتواند باشد.

موارد موثر دیگر در ناباروری زوجین

بیماری التهابی لگن

 عفونت رحم و لوله‌های رحمی ( به علت کلامیدیا، سوزاک یا سایر عفونت‌های مقاربتی)

داشتن جراحی قبلی در شکم یا لگن (از جمله جراحی برای حاملگی خارج رحمی که در آن تخمک بارور شده به جای رحم در لوله رحمی کاشته می‌شود.)

سل لگنی به‌عنوان یکی از دلایل عمده نازایی لوله‌ای در سراسر جهان است.

علت ناباروری در مردان

همانطور که پیش از این اشاره شد، دلایل ناباروری در زنان بیشتر از مردان است. دلیل ناباروری مردان محدود است و معمولا درمان آن ها نیز آسان تر است. 

• ناتوانی جنسی (مثل نداشتن نعوظ و انزال زودرس)
• ضربه خوردن بیضه
• انجام جراحی روی بیضه مثلا در اثر واریکوسل
• اختلالات هورمون‌های هیپوفیز یا جنسی
• عدم نزول بیضه در کودکی
• کوچک بودن بیضه
• مصرف برخی از داروها
• بیماری‌های مقاربتی  (مثل سوزاک)
• کشیدن سیگار
• مصرف مداوم الکل