نوزاد در چهار ماهگی

نوزاد در چهار ماهگی

نوزاد شما وارد ماه چهارم از زندگی خود شده و مراحل رشد را همچنان به سرعت خاص خود طی میکند. برای هر کودکی رشد به طور منحصر به فرد رخ میدهد و در این ماه نیز تغییراتی برای او رخ خواهد داد. در ادامه تغییرات رفتاری و فیزیکی او را در ماه چهار بررسی میکنیم.

کودک پس از تولد صدای شما را میشناسد، اما حالا میتواند به شما واکنش نیز نشان دهد. برخی کودکان در چهارماهگی علائم شناخت پدر و مادر را به صورت آشکار بروز میدهند.

او به غریبه ها لبخند میزند، ادا در می آورد و مستقیم به چشمهایشان نگاه میکند. اما شروع به طبقه بندی افراد حاضر در زندگی خود کرده و مادر و پدر خود را به بقیه ترجیح میدهد.

ممکن است ناگهان ساکت شود، با شما ارتباط چشمی برقرار کند یا در جمع به دنبال شما بگردد. وقتی شما را میبیند، دست های خود را تکان میدهد و یا لبخند میزند. او حتی از بو و عطر شما نیز آرامش میگیرد و آنرا میشناسد.

در این سن جهش بزرگی در مغز او در حال وقوع است. این تغییرات در رفتار او نیز مشهود می باشد. او با جهان خارج هماهنگ تر دشه و نسبت به تغییرات پیرامون خود حساس تر است.

بخشی از مغز کودک که وظیفه هماهنگی دست و چشم را به عهده دارد، به کودک در شناخت اشیاء کمک میکند. این بخش به سرعت در حال رشد است و در عین حال حواس پنجگانه مثل شنوایی، بویایی و زبان نیز حساس تر و فعال تر میشوند. این روزها پس از شنیدن صدای شما، مستقیم خیره میشود و شروع به غان و غون میکند. او در حال تلاش برای صحبت کردن با شماست.

 

 

 

رشد اولیهٔ مهارت‌های زبان

تحقیقات نشان میدهد نوزادانی که وقت بیشتری با والدین میگذرانند و با آنها صحبت میکنند، در آینده ضریب هوضی بالاتری دارند و دایره واژگان وسیع تری خواهند داشت. در نتیجه ارتباط و تعامل با کودک در این دوره بسیار مهم و ضروری است. شما میتوانید با مخاطب قرار دادن او و صحبت با او بنیان محکمی برای توسعه هوش و مهارت های زبانی او فراهم کنید.

وقتی با او بیرون از منزل هستید درباره محیط اطراف صحبت کنید و به اشیاء اشاره کنید و اسم آنها را بگوئید. او میشنود، اما نمیتواند کلمات را تکرار کند. ولی در حال ذخیره سازی اطلاعات در حافظه خود می باشد.

اگر زبان مادری شما و همسرتان متفاوت باشد، میتوانید ابا او با هر دو زبان صحبت کنید. کودک از شنیدن منظم هر دو زبان بهره میبرد. شاید در ابتدا مهارت های کلامی او کم باشد یا با تاخیر رشد یابد. اما به زودی میتواند صحبت کند و ممکن است در مهارت های زبانی خود بسیار موفق نیز باشد.

 

 

هماهنگی بازوها، دست‌ و پاها

کودک شما در چهار ماهگی میتواند به خوبی دست ها و پاهای خود را تکان دهد و بالا و پایین ببرد. از آنجا که مفصل ران و زانو انعطاف پذیرترشده اند، ضربات پای او نیز قوی تر شده اند. شما میتوانید او را چند لحظه در حالت ایستاده نگه دارید و در حالیکه پاهای او آویزان هستند خواهید دید فشاری را به زمین وارد میکنند.

او میتواند دست هایش را روی هم بگذارد و انگشتانش را باز و بسته نماید. برای تقویت چشمها و دست ها، یک اسباب بازی را جلوی او نگه دارید. او تلاش میکند تا به آن دست بزند و ضربه زدن به اسباب بازی یک نقطه عطف در رشد او به شمار میرود.

 

توانایی گرفتن اشیا

هرچه در دسترس یک کودک چهارماه باشد ممککن است برای او جذاب باشد. او تمایل به بازی با هر وسیله ای دارد و کمک به مهارت گرفتن اشیاء تسلط پیدا میکند. بهتر است به او چیزهای جالب برای گرفتن بدهید. مثلا یک جغجغه سبک و یا عروسگ رنگی را میتواند در دست هایش نگه دارد و اسباب بازی های فشردنی برای او جذاب خواهند بود.

کودک شما برای مدتی استفاده از یک دستش را ترجیح خواهد داد و سپس به دست دیگر علاقمند میشود. اما برای اینکه بفهمید چپ دست یا راست دست است باید تا سه یا چهار سالگی او صبر کنید.

 

حساسیت به لمس

شیرخواران دوست دارند لمس شوند. در حقیق این لمس شدن نقش مهمی در رشد و شکوفایی آنها خواهد داشت. لمس کردن و تماس پوستی با کودکان، پیوند عاطفی را محکم تر میکند و در صورت ناآرام بودن او برایش آرامش بخش خواهد بود. پس لازم است حس لامسه او را نیز پرورش دهید.

برای این کار میتوانید از مواد و اشیاء مختلف همچون خز و پشم و حوله که دراختیار دارید، استفاده کنید. در انتخاب این اشیاء دقت کنید. زیرا کودک در این سن همه چیز را به دهان میبرد و ممکن است اقدام به بلعیدن و قورت دادن چیزی کند. میتوانید برای او کتب های سه بعدی بخرید و به او تجربه توام با لمس کردن را بیاموزید.

 

 

ماساژ دادن

یک ماساژ ملایم، بوسیده شدن و حمل شدن روی پشت شما روش موثری برای آرام کردن یا جلب توجه کودک می باشد. این کار او را هشیارتر میکند و بازه زمانی تمرکز و توجه او را بیشتر خواهد کرد.

برای ماساژ دادن او میتوانید از یک سطح گرم و صاف استفاده کنید و کودک را روی آن قرار دهید. یک پتو روی زمین بیاندازید و پشت او را با روغن بچه یا روغن گیاهی ماساژ دهید. در حین ماساز به چشم های او نگاه کنید و برایش آواز بخوانید.

به پاسخ های او نیز توجه کنید و اگر احساس میکنید از ماساژ لذت نمیبرد، فشار بیشتر یا کمتر دست را امتحان نمائید. مساژ دادن بدن کودک شیرخوار نیاز به تکنیک خاصی ندارد. تنها مشکلی که در صورت انجام این کار پیش می آید رفلاکس معده برای کودکان است. بهتر است این کار را در زمان مناسب انجام دهید و درباره آن با پزشک خود مشورت کنید.

 

چرت زدن

کودک شما در چهارماهگی نیاز به دو چرت روزانه دارد و الگوی خواب او به زودی منظم و مشخص خواهد شد. بسیاری از کودکان در طول شب 6 ساعت میخوابند و برخی از آنان اما برای یک وعده شیر ممکن است از خواب بیدار شوند. برخی از آنها اما تا شش ماهی زمان میبرد تا تمام طول شب را بخوابند.

 

 

تعامل و برقراری ارتباط با دیگران

کودکان چهار ماهه شروع به استنباط و نتیجه گیری در مورد جهان اطراف خود کرده اند. او حتی بازتاب چهره خود را در آینه با کنجکاوی نگاه میکنند.

همچنین تمایل بیشتری به تحرک و تعامل با دیگران دارد و میتواند شیرخوردن خود را متوقف کند و به صدای شما توجه نماید. با ایجاد صداهای بچه گانه و توضیح کارهای روزانه میتوانید با او ارتباط برقرار کنید و او را تشویق کنید تا احساسات خود را بیان کند. او در پاسخ به صحبت های شما ممکن است لبخند بزند، غان و غون کند یا آه بکشد.

او حالا خندیدن را یاد گرفته و گذراندن وقت او لذت بخش خواهد بود. پس وقتی با دوستان اطرافیانتان هستید، او را نزدیک به خود نگه دارید تا تعاملات و ارتباطات انسانی را بیاموزد.

غلت زدن

کودک شما در این سن وقتی روی شکم قرار بگیرد، احتمالا سر و شانه ها را بالا خواهد برد و از دست ها به عنوان اهرم برای حفظ تعادل استفاده میکند. این حرکت مثل شنا رفتن است و به تقویت عضلات او کمک خواهد کرد. او با غلت زدن و برگشتن به پشت میتواند بازی کند و شما را متحیر خواهد ساخت.

میتوانید این مهارت را در او با بازی کردن تقویت کنید. یک اسباب بازی به سمت او تکان دهید و او را تشویق کنید تا با شما بازی کند. کودک شما به حمایت و اطمینان خاطر از طرف شما نیاز دارد، زیرا این مهارت جدید کمی برای او ترسناک است.

 

انتخاب و ترجیح

کودک ممکن است به حضور شما، صدا و حالات چهره تان با لگد زدن و تکان دادن دست ها واکنش نشان دهد. او تاکنون به همه کسانی که میدید لبخند میزند، اما ممکن است از این به بعد کمی مشکل پسند شود.

در جمع های شلوغ یا بین افراد ناشناس نیز ممکن است احساس راحتی نداشته باشد. پس بهتر است با حضور غریبه ها و یا یک پرستار به او فرصت دهید تا این حس از بین برود. وقتی او در آغوش شماست به احتمال زیاد تمایل به تعامل با دیگران دارد. به ویژه به سر و صدا علاقمند است. این ها برای او سرگرم کننده هستند. اما دور از شما شاید ارتباط با دیگران برایش دشوار باشد.

 

 

تغذیه در چهار ماهگی

متخصصان برای کودکان تا پیش از شش ماهگی تغذیه را تنها با شیر مادر توصیه میکنند. اما برخی نوزادان ممکن است با شیر مادر سیر نشوند و آمادگی لازم را برای دریافت سایر مواد غذایی داشته باشند. در این صورت پس از مشورت با پزشک کودک خود میتوانید غذای کمی را برای او شروع کنید.

اولین غذای نوزاد باید مخلوطی از شیر و برنج غنی شده از آهن باشد. غذای نوزاد باید با دقت رقیق شود تا او بتواند به راحتی آنرا بخورد و هضم کند.

 

واکسن های چهارماهگی

واکسن های چهارماهگی از مهمترین واکسن هایی است که به کودک تزریق میشوند. این واکسن ها شامل فلج اطفال، کزار، دیفتری، سیاه سرفه، هپاتیت |B و مننژیت و … میشود. این واکسن ها شامل سه واکسن پنتاوالان و واکسن های پنجگانه به علاوه قطره خوراکی فلج اطفال است.

واکسن پنتاوالان حاوی 5 واکسن کزاز، دیفتری، سیاه سرفه، هپاتیت B و هموفیلوس آنفولانزا می باشد. همه این واکسن ها در غالب یک واکسن به کودک تزریق میشوند که به آن پنجگانه نیز گفته میشود.

این واکسن ها از بیماری هایی همچون پنومی، مننژینت و باکتریمی و … جلوگیری مینماید.

این واکسن به صورت خارجی در ران کودک و به صورت غضلانی تزریق میشوند. این واکسن تنها در یک نوبت تزریق میگردد و ایمنی بیشتری در کودکان در مقابل فلج اطفال ایجاد خواهد کرد.

 

 

عوارض واکسن در نوزادان

واکسن هایی که در برنامه واکسیناسیون نوزادان قرار دارد، کاملا بی خطر و موثر هستند. اما نمیتوانند کاملا ایمنی ایجاد کنند و ممکن است عوارضی را به همراه داشته باشند.

از عوارض رایج این واکسیناسیون تب، تورم، قرمزی محل تزریق، تحریک پذیری، خستگی، بی اشتهایی و گیجی می باشد.

برای کاهش درد و تب پس از تزری واکسن با دستور پزشک استفاده از قطره استامینوفن هر 4 ساعت یا 6 ساعت یکبار مجاز خواهد بود. همچنین لازم است تا موضع مورد تزریق در 24 ساعت اول خنک نگه داشته شود. پس یک دستمال یا حوله سرد روی آن بگذارید.

در 24 ساعت دوم باید از کمپرس گرم برای محل تزریق استفاده کنید. استفاده از لباس های گشاد و خنک و مصرف بیشتر شیر براب کودک میتواند در کاهش درد و تب موثر باشد. به این منظور هرگز از شربت اسپرین استفاده نکنید.